ایران‌راه؛ ابتکار راهبردی برای پیشرفت پایدار ایران
بذرپاش وزیر سابق راه در یادداشتی نوشت:در فضایی که تمامی کشورها به دنبال تحقق اهداف ترانزیتی خود در قالب کریدورها هستند، فرصتی برای از دست دادن وجود ندارد و باید ابتکار «ایران‌راه» که سال۱۴۰۲ کلید خورده،در اولویت وزارت راه و شهرسازی و دولت قرار گیرد.
ایران‌راه؛ ابتکار راهبردی برای پیشرفت پایدار ایران
به گزارش؛ مهرداد بذرپاش وزیر سابق راه و شهرسازی در یادداشتی اختصاصی برای تسنیم نوشت:
«مسیرهای تجاری از دیرباز بستری برای شکل‌گیری، توسعه و پیشرفت سکونتگاه‌ها و در مقیاس بزرگ تمدن‌ها بوده‌اند. از جمله مهمترین این مسیرها می‌توان به راه ابریشم و جاده شاهی در ایران باستان اشاره کرد.
در دنیای امروز نیز ناشی از درهم‌آمیختگی اقتصادها و تجارت جهانی، گذرگاه‌های ترانزیتی از جایگاه ویژه‌ای در مناسبات جغرافیای سیاسی - اقتصادی جهان برخوردار هستند. از سوی دیگر، توجه به نقش ترانزیت و گذرگاه‌های بین‌المللی به‌عنوان عامل تسریع‌کننده در دوران گذار بین‌المللی به نظم نوین جهانی که می‌تواند نظم مطلوب جمهوری اسلامی ایران باشد و همچنین نقش‌آفرینی ایران در نظم آتی را تضمین کند، ضروری است.
در همین راستا، چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا برای تثبیت و تقویت جایگاه خود در مناسبات بین‌المللی و گسترش نفوذ نرم در سایر کشورها، ابتکار کمربند - جاده را مطرح کرده است. این ابتکار در پی سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل زمینی و انتقال داده کشورها به منظور تسهیل جریان ترانزیتی شرق به غرب در سطح جهان است و تاکنون، چین در 150 کشور دنیا سرمایه‌گذاری کرده است.
ورود چین با چنین مشخصات اقتصادی و سیاسی به حوزه زیرساخت، باعث شده تا کشورهای جهان در راستای جذب سرمایه و ایجاد یا تقویت کریدورهای تجاری بیش از پیش تلاش و رقابت کنند.
موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی ایران:
بدیهی است که امکان حضور در معادلات ترانزیتی جهانی برای تمامی کشورهای جهان به واسطه محدودیت‌های جغرافیایی مهیا نیست. خوشبختانه ایران از موقعیت جغرافیایی ممتازی برخوردار است به طوری که می‌توان آن را چهارراه غرب و شرق و شمال و جنوب جهان دانست. البته این موقعیت ممتاز به‌معنای عضویت کشور در همه کریدورهای منطقه نیست و ایران در برخی از این کریدورها حضور ندارد.
مسئله قابل تامل در این راستا عدم هیچ‌گونه تضمین برای باقی‌ماندن دائمی این فرصت‌ها ناشی از فضای پویا و رقابت سنگین این عرصه است. اگرچه تحرکات کشورهای همسایه در راستای تامین منافع ترانزیتی خود با ایجاد کریدورهای تجاری می‌تواند باعث شکل‌گیری برخی از همکاری‌های سازنده دوسویه شود، اما در نهایت برخی از مسیرهای کریدوری قلمروی ایران را تهدید خواهند کرد.
کریدور راه توسعه عراق:
یکی از مهمترین کریدورهای موازی با ظرفیت‌های داخلی ایران، که می‌تواند تاثیر زیادی بر تصاحب سهم ترانزیت کشور داشته باشد، کریدور «راه توسعه عراق» است. این کریدور به طول 1200 کیلومتر بندر فاو در جنوب شرقی عراق را به ترکیه متصل خواهد کرد و انتقال بار از خلیج فارس و بازارهای احتمالی از جمله هند را به اروپا میسر می‌سازد و به نوعی رقیبی برای کریدورهای شمالی - جنوبی ایران است.
حضور موثر سرمایه‌گذاران کشورهای غربی و عربی در این کریدور نشان از جدیت عراق در احداث این شاهراه ترانزیتی دارد. البته بعد از تحولات اخیر سوریه تعاملات ترکیه و عراق می تواند مسیر پیش روی این کریدور را دستخوش تغییر نماید.
کریدور ترانس افغان:
این کریدور با هدف اتصال کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه به دریای عمان و سواحل مکران مطرح شده است. مسیر اصلی این کریدور شامل‌کشورهای ازبکستان، افغانستان و پاکستان می‌شود، اما سایر کشورهای آسیای میانه نیز جهت به منظور دسترسی به آب‌های آزاد تمایل به مشارکت در این کریدور دارند.
این کریدور در صورت فعال‌سازی می‌تواند رقیبی برای شاخه شرقی راه‌آهن شمال جنوب کشور (چابهار-سرخس) باشد و سهم ایران از ترانزیت میان کشورهای آسیای میانه و کشورهای حاشیه خلیج فارس یا هند را کاهش دهد.
منبع:
https://followbookmarks.com/story16432622/%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%AA
https://bookmarksusa.com/story16356357/%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%AA
https://bookmarkstown.com/story16473760/%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%AA