نگاهی به کارنامه تئودور نولدکه، پژوهشگر قرآن و شاهنامه
درخشش ذهن نولدکه و آگاهیاش به ادبیات یونانی و شناختش از سه زبان سامی عربی، سریانی و عبری، و دانشش از زبان فارسی و فارسی میانه همراه با عمر طولانی، او را به شرقشناسی برجسته تبدیل کرده است.
گروه فرهنگ و ادب _ طاهره طهرانی: «بیگانگان آشنا» عنوان پروندهای است که به مرور کارنامه و زندگی نویسندگان و پژوهشگران خارجی علاقهمند به فرهنگ و ادب ایران میپردازد.
اولینشماره اینپرونده به تئودور نولدکه (Theodor Nöldeke) اختصاص دارد که دوم مارس ۱۸۳۶ میلادی در شهر کوچکی از توابع هامبورگ آلمان، به دنیا آمد. شروع تحصیلاتش نزد پدرش بود و ادبیات کلاسیک یونانی و لاتین را آموخت. بعدها پیش هاینریش اوالد دوست قدیمی پدرش رفت که خاورشناس بود و زبانهای سامی میدانست؛ در این دوره او به سوی مطالعات شرقی تمایل پیدا کرد و تحصیلاتش را را در رشتههای الهیات و فلسفه و زبانهای سامی تا مقطع دکتری ادامه داد و در ۲۰ سالگی با رسالهای درباره تاریخ قرآن، نخستین دکترای خود را گرفت.
اینپژوهشگر در پایان نامه اش با عنوان تاریخ قرآن در دو بخش به تاریخ ادبی قرآن با استفاده از منابع اسلامی و تحقیقات خاورشناسان اروپایی پرداخت، این موضوع تا پایان عمر مهمترین موضوع تحقیقاتی او بود.
پژوهش قرآن به منزله یک متن وحیانی و تاریخی
در سال ۱۸۵۸ میلادی، برنده جایزه آکادمی پاریس _جایزهای برای نگارش مقالهای درباره قرآن_ شد. دو سال پس از آن هم ترجمه آلمانی رساله دکترای خود را با عنوان تاریخ قرآن منتشر کرد، این همان کتابی است که بعدها با تغییراتی و با همکاری شاگردش چاپ شد. در ادامه پژوهشهایش پس از دوران دکترا، ابتدا به وین پایتخت اتریش و سپس لیدن در جنوب هلند رفت، حدود یک ماه به بررسی نسخههای خطی عربی آنجا پرداخت، و در آوریل ۱۸۵۸ میلادی به برلین رفت و در آنجا هم نسخههای خطی عربی و ترکی را بررسی، و فهرستی هم برای دستنویسهای ترکی آن کتابخانه تهیه کرد.
در سال ۱۸۶۱ میلادی _یعنی در ۲۵ سالگی_ نولدکه به مقام استادی در دانشگاه گوتینگن در رشته زبانهای سامی و تاریخ اسلام رسید و ۱۱ سال بعد به دانشگاه استراسبورگ رفت. عمده تمرکز او بر دو رشته تاریخ تمدن اسلامی و زبانهای سامی بود، اما به بسیاری از علوم مربوط به خاورشناسی آگاهی و تسلط داشت. تخصصش در زبانهای سامی عربی، سریانی، عبری و آرامی… و آشناییش با زبان فارسی، باعث شد که آثارش قابل توجه و تقدیر باشد.
منبع:
https://tealbookmarks.com/story16387943/1xyek
https://setbookmarks.com/story16381006/1xyek
https://optimusbookmarks.com/story16389262/1xyek